Mięta pieprzowa

Mięta pieprzowa (Mentha x piperita L.) jest gatunkiem rośliny z licznej rodziny jasnotowatych (Lamiaceae). Co ciekawe, nie jest to gatunek naturalny, a mieszaniec, powstały na skutek skrzyżowania  dwóch innych przedstawicieli z rodzaju Mentha. Wyróżnić można kilka odmian. 

Surowcem farmaceutycznym jest liść mięty pieprzowej (Menthae piperitae folium). Jego głównym składnikiem jest olejek eteryczny, a tutaj najważniejszym związkiem jest mentol, stanowi on ponad 50% masy olejku. Ponadto można znaleźć tam kilkadziesiąt innych składników, m.in. estry mentolu, menton, felandren, mentofuran czy jasmon. Spoza olejkowych związków, w liściu mięty znajdziemy flawonoidy czy fenolokwasy. 

Mięta od wieków wykorzystywana jest jako surowiec zielarski. Związki w niej zawarte działają przeciwskurczowo w obrębie przewodu pokarmowego, pobudza także wydzielanie soków trawiennych oraz żółci. Wobec tego stosowana jest pojedynczo lub w mieszankach ziołowych (w postaci sypkiego zioła, syropu, płynu, nalewki, tabletek), jako środek leczniczy w nieżytach oraz stanach zapalnych w obrębie przewodu pokarmowego; także w stanach zapalnych oraz innych schorzeniach wątroby czy problemach z wydzielaniem soków trawiennych. Działa także wiatropędnie. 

Główny składnik olejku – mentol, wykazuje działanie przeciwbólowe oraz miejscowo znieczulające. Mechanizm ten polega na drażnieniu zakończeń nerwowych oraz wywoływaniu uczucia chłodu, co skutkuje zmniejszeniem odczucia bólu. Mentol działa także antyseptycznie. Jest składnikiem preparatów stosowanych m.in. w stomatologii, ale też w kosmetyce – jako składnik pianek do golenia oraz past do zębów.  Wykorzystuje się go także w recepturze aptecznej, jako składnik maści o działaniu przeciwświądowym, odkażającym i przeciwbólowym. 

Wyciąg z mięty bywa także stosowany jako środek słabo uspokajający,
w mieszankach ziołowych do tego przeznaczonych. 

Zaleca się stosowanie naparu maksymalnie z 9 g surowca, podzielonego na 3 dobowe dawki. W przypadku dzieci powinno to być maksymalnie 6 g. Nie zaleca się stosowania preparatów z liścia mięty pieprzowej dzieciom poniżej 4 roku życia. W przypadku stwierdzonego refluksu oraz pojawienia się kamieni żółciowych stosowanie preparatów z mięty jest przeciwwskazane. Surowiec ten nie ma negatywnego wpływu na przebieg ciąży. 

Mgr Farm. Maciej Ciach

Bibliografia:

1. Farmakognozja pod redakcją Ireny Matławskiej, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu,2008, Poznań 
2. Farmakognozja Stanisław Kohlmunzer, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2000, Warszawa 
3. European Union herbal monograph on Menthax piperita L., folium, EMA