1. Skład
   
2. Działanie i zastosowanie
   
3. Dawkowanie oraz środki ostrożności

Tą roślinę ciężko pomylić z jakąkolwiek inną. Bardzo powszechnie występuje na polach, łąkach i w ogrodach. O zdrowotnych właściwościach rumianku pospolitego – łac. Matricaria chamomilla L. (rodzina Asteraceae – Astrowate) wiedzą w zasadzie wszyscy. Surowcem farmaceutycznym jest koszyczek rumianku – chamomilae anthodium.

Skład

W składzie rumianku można wyróżnić:

• olejek eteryczny – seskwiterpeny (bisabolol i jego tlenki) oraz chamazulen, charakterystyczny dla rumianku związek o niebieskiej barwie.
• flawonoidy (pochodne apigeniny, luteoliny i kwercetyny),
• z innych warto nadmienić laktony seskwiterpenowe, śluzy oraz hydroksykumaryny.

Działanie i zastosowanie

Jako surowiec olejkowy rumianek wykazuje działanie:

• przeciwzapalne,
• przeciwbakteryjne,
• przeciwgrzybiczne,
• spazmolityczne na mięśnie gładkie przewodu pokarmowego,
• na drodze odruchowej ułatwia także wydzielanie soków trawiennych i poprawia pracę jelit.

Stosowany jest wobec tego w różnego rodzaju schorzeniach w obrębie przewodu pokarmowego (stany zapalne, spastyczność, problemy trawienne, niedostateczna produkcja soków trawiennych), także w chorobie wrzodowej żołądka – do przygotowania naparu, w postaci mieszanek ziołowych czy samodzielnie, także w nalewkach.

Ułatwia gojenie się ran – w tym wskazaniu bywa stosowany w postaci maści i okładów, na rany i owrzodzenia. Surowiec wykorzystuje się także w leczeniu skutków oparzeń. Zewnętrznie służy także do płukania jamy ustnej i narządów płciowych (w postaci płynnych mieszanek z innymi ziołami), z racji niwelowania stanu zapalnego. Preparaty zawierające rumianek stosuje się także w leczeniu dolegliwości towarzyszących hemoroidom. Chamazulen podejrzewa się o działanie przeciwalergiczne.

Wbrew powszechnie panującej opinii, nie powinno zalecać się rumianku do przygotowania okładów do oczu, ze względu na podrażnienia i możliwość wystąpienia uczulenia.

Dawkowanie oraz środki ostrożności

Doustnie zaleca się pić napary z 3 gram rumianku, maksymalnie 3 razy dziennie. Zewnętrznie masa wyciągu nie powinna stanowić więcej niż 10% masy całego użytego leku. Rumianek potęguje działanie nasenne zolpidemu oraz przeciwdrgawkowe i przeciwlękowe takich leków jak diazepam, alprazolam, buspiron czy doksepina.

W każdym wskazaniu nie zaleca się go stosować u dzieci poniżej 6 roku życia, a także kobietom ciężarnym i karmiącym piersią. Zdarzają się reakcje alergiczne na zastosowanie rumianku – w takim przypadku nie powinno się kontynuować terapii.

Mgr Farm. Maciej Ciach

Bibliografia:

1. Farmakognozja pod redakcją Ireny Matławskiej, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, 2008, Poznań 
2. Farmakognozja Stanisław Kohlmunzer, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2000, Warszawa
3. European Union herbal monograph on Matricaria recutita L., flos
4. Profile działania leków roślinnych B. Gehrman, W-G. Koch, C.O.Tschirch, H. Brinkman, MedPharm Polska, 2006, Wrocław
5. https://www.biziel.umk.pl/assets/files/Interakcje_lek_ziola.pdf